Bóle kręgosłupa w ciąży to przypadłość, która dotyka niemal każdą przyszłą mamę. W większości przypadków ból, chociaż z pewnością uciążliwy, nie jest powodem do niepokoju. Nie oznacza to jednak, że należy go bagatelizować. Jakie ewentualne zagrożenia są związane z bólem pleców w ciąży? Czy i kiedy ból pleców w ciąży jest niebezpieczny? Najważniejsze w poniższym artykule: Ból pleców najczęściej związany jest z nadmiernym obciążeniem, jakiemu poddawany jest kręgosłup kobiety w ciąży. Zmniejszenie dolegliwości bólowych następuje na skutek zmiany postawy i regularnych ćwiczeń, jednak najczęściej w 3. trymestrze nie jest możliwe całkowite jego wyeliminowanie. Ból w górnej części pleców może sygnalizować takie zagrożenia, jak problemy kardiologiczne, choroby układu oddechowego, przerzuty nowotoworowe lub choroby psychiczne. Ból krzyża promieniujący do nóg bywa objawem wypadnięcia dysku. W ciąży może też świadczyć o rozpoczynającym się porodzie. Bóle w dole pleców w ciąży to jeden z objawów zapalenia pęcherza oraz rozejścia spojenia łonowego - obie przypadłości wymagają konsultacji lekarskiej. Na wczesnym etapie ciąży ból w dole pleców może być objawem poronienia. Również w kolejnych miesiącach bóle kręgosłupa mogą świadczyć o zagrożeniu ciąży. Bóle kręgosłupa w ciąży Ból pleców to dolegliwość znana prawie wszystkim kobietom w ciąży. Pojawia się przeważnie pod koniec drugiego trymestru, ale niekiedy daje znać o sobie wcześniej – nawet na początku ciąży. Uwarunkowane jest to indywidualnymi predyspozycjami kobiety, z których przybieranie na wadze jest tylko jedną ze zmiennych. Warto jednak wiedzieć, że w większości przypadków, problem ten nie jest niebezpieczny. Ból pleców w ciąży powodowany jest kilkoma czynnikami: wahania hormonalne – w ciąży, przez cały okres jej trwania, wytwarzana jest w organizmie kobiety relaksyna. Hormon ten ma za zadanie zmiękczać i rozluźniać więzadła miednicy, dzięki czemu poród jest możliwy. Skutkiem ubocznym działania relaksyny jest fakt, że luźniejsze więzadła powodują inny sposób poruszania się przyszłej mamy. To może prowadzić do obciążenia kręgosłupa. zwiększenie wagi – przybieranie w ciąży jest naturalnym procesem. Jest związane nie tylko ze zwiększającą się masą ciała dziecka, ale także dodatkowym ciężarem wód płodowych, krwi (jej objętość w ciąży zwiększa się nawet o kilka litrów!), a na końcowym etapie – zatrzymywaniem wody w organizmie. To sprawia jednak, że przyszła mama w stosunkowo krótkim czasie przybiera kilka-kilkanaście kilogramów. Dla jej pleców, podobnie jak i stawów kolanowych i bioder, jest to duże obciążenie. Mięśnie brzucha nie są w stanie w pełni dźwigać ciężaru powiększającej się macicy, dlatego przenoszony jest on na plecy. Kobiety w zaawansowanej ciąży instynktownie zmieniają sposób chodzenia, nierzadko wyginając odcinek lędźwiowy do przodu, a ramiona odchylając do tyłu. Prowadzi to niestety do dodatkowych przeciążeń. wady postawy – ból kręgosłupa w ciąży wzmagają dodatkowo wady postawy, które w tym okresie mogą się pogłębić. Dla dobrego samopoczucia przyszłych mam ważne jest stosowanie ćwiczeń, które pomogą wzmocnić mięśnie wewnętrzne brzucha będące podporą dla kręgosłupa podnoszenie ciężarów – z powodu bólu tej części ciała cierpią często mamy, które mają już dzieci i ich podnoszenie jest stałym elementem dnia. Warto zatem od wczesnych tygodni ciąży dbać o zdrowe nawyki dotyczące techniki wstawania, siadania i schylania się – to zaprocentuje na późniejszych jej etapach. Jeśli nie ma ku temu przeciwwskazań, przyszłe mamy powinny uprawiać dostosowaną do ich stanu aktywność fizyczną (joga prenatalna, pilates, pływanie). Chociaż najczęściej dolegliwości związane z kręgosłupem są fizjologicznym elementem ciąży, niekiedy mogą wskazywać na zagrożenia. Jak rozpoznać niebezpieczny ból pleców? Ból górnej części pleców w ciąży Część przyszłych mam uskarża się na ból kręgosłupa zlokalizowany między łopatkami lub przy karku. Określają to często jako “ból pleców na środku”, wskazując mostek. Ból tego odcinka kręgosłupa związany jest zazwyczaj z przyjmowaniem zgarbionej postawy. Może wynikać ze zwiększenia rozmiaru (i ciężaru) piersi. Szczególnie zatem narażone na doświadczenie tego rodzaju bólu są panie, których biust już przed ciążą był większych rozmiarów. Tutaj pomocne mogą okazać się ćwiczenia poprawiające postawę oraz dobrze dopasowany stanik. Kiedy ból pleców na środku jest niebezpieczny? Takich sytuacji może być kilka. Ból pleców na środku może świadczyć o: problemach kardiologicznych, chorobach mięśnia sercowego, osierdzia albo być symptomem stanu przedzawałowego; problemach z układem oddechowym (choroby płuc); przerzutach nowotworowych, zwłaszcza przy nowotworach piersi, płuc czy tarczycy; chorobach psychicznych typu depresje, nerwice, stany lękowe itp. neuralgii międzyżebrowej, tj. uszkodzeniu nerwów międzyżebrowych. Kiedy udać się do lekarza? Jeśli ból górnej części pleców w ciąży trwa dłużej niż tydzień lub zaczyna się nasilać, powinniśmy skonsultować się ze specjalistą. Ból krzyża promieniujący do nóg w ciąży Ból krzyża w ciąży to codzienność większości kobiet w trzecim trymestrze. Rano może być nieodczuwalny, ale w miarę upływu dnia i zwiększania się zmęczenia, narasta. Ból pleców na dole, tuż nad pośladkami, w okolicy kości ogonowej i lędźwi związany jest z nadmiernym obciążeniem, jakiemu poddawany jest kręgosłup przyszłej mamy. Najczęściej pojawia się po długim czasie spędzonym w jednej pozycji. Należy pamiętać, że siedzenie jest tak samo obciążające dla kręgosłupa, jak stanie! Kobiety ciężarne powinny odpoczywać w pozycji półleżącej, z nogami uniesionymi na poduszce. Jeśli dolegliwości ustępują po odpoczynku i nie są nasilone do granic wytrzymałości, prawdopodobnie objaw ten nie jest niebezpieczny. Ból pleców rozpierający, ostry, zlokalizowany w dole kręgosłupa, na który nie pomaga zmiana pozycji i relaks może jednak w niektórych przypadkach świadczyć o rozwieraniu się szyjki macicy. Jeśli ciąża nie jest jeszcze na etapie rozwiązania, należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem. Szczególnym wskazaniem jest dodatkowe plamienie. W przypadku ciąży donoszonej, tego typu ból jest wskazaniem do udania się na izbę przyjęć – silne bóle krzyżowe nie towarzyszą wszystkim porodom, jednak u niektórych kobiet są silniejsze, niż dolegliwości związane ze skurczami macicy. O czym jeszcze może świadczyć ból krzyża w ciąży? W niektórych sytuacjach ból krzyża nie jest typowym dla ciąży objawem i wymaga konsultacji lekarskiej. Dzieje się tak, gdy ból w dole pleców jest objawem: wypadnięcia dysku – wówczas ból nie ustępuje po zmianie pozycji i promieniuje na jedną nogę powodując uczucie jej drętwienia; rozejścia spojenia łonowego, do którego dochodzi pod wpływem zmian hormonalnych. Polega ono na rozciągnięciu się chrząstkozrostu między prawą a lewą kością łonową i uniemożliwia poród siłami natury. U kobiet, u których stwierdzono rozejście spojenia łonowego należy też liczyć się z możliwością wcześniejszego niż planowano rozwiązania ciąży. Objawy rozejścia nasilają się przy nagłym wstawaniu, a ból promieniuje aż do kości krzyżowej oraz ud; zapalenia pęcherza, podczas którego pieczeniu podczas oddawania moczu towarzyszy właśnie ból w dole pleców. Kiedy do lekarza z bólem pleców w ciąży? Chociaż ból pleców w ciąży doskwiera prawie każdej przyszłej mamie, szczególnie na końcówce ciąży, nie oznacza to, że nie można nic w tym względzie zrobić. Każda dolegliwość, która doskwiera ciężarnej, powinna być konsultowana z lekarzem prowadzącym czy to w trakcie wizyt kontrolnych, czy dodatkowych. W przypadku bólu pleców lekarz może zalecić stosowanie paracetamolu, jeśli ból ten jest szczególnie uciążliwy i nie jest powodowany przedwczesnym rozwieraniem się szyjki macicy. W pierwszej jednak kolejności, gdy zostaną wykluczone komplikacje (zagrożenie ciąży, poronienie), należy przyjrzeć się swoim nawykom dnia codziennego: sposobowi wstawania z krzesła, łóżka, schylania się. Po konsultacji lekarskiej, warto udać się do fizjoterapeuty lub fizjoterapeuty uroginekologicznego, który pomoże w poprawie postawy i wskaże ćwiczenia wspomagające. Na każdym etapie ciąży, szczególnie przy dolegliwościach bólowych kręgosłupa, polecane jest ćwiczenie mięśni dna miednicy i delikatne ćwiczenia wzmacniające mięsień prosty brzucha. Koniecznie jednak należy wykonywać jedynie ćwiczenia zalecane przez profesjonalistów, znających się na fizjologii ciężarnych kobiet – wykonywanie klasycznych brzuszków czy podobnych ćwiczeń jest absolutnie zakazane. Wskazaniem do konsultacji lekarskiej są oczywiście także wszystkie niepokojące dodatkowe objawy towarzyszące bólowi pleców: plamienie z dróg rodnych, regularne skurcze macicy. Niekiedy ból pleców może świadczyć o ostrym zapaleniu pęcherza – dolegliwości stosunkowo częstej w ciąży. W takim przypadku oddawaniu moczu towarzyszy pieczenie, niekiedy można zaobserwować upławy. Ryzyko choroby można zminimalizować często badając mocz – aktualne zalecenia mówią o kontrolnym posiewie co miesiąc przez cały okres ciąży. Jeśli wykryte zostaną zmiany chorobowe (podwyższone leukocyty świadczące o stanie zapalnym, konkretne szczepy bakterii) – ginekolog może zlecić antybiotykoterapię. Źródła: Back pain in pregnancy, NHS UK. What to know about back pain in pregnancy, Medical News Today.